Word ervaringsdeskundig professional

Zet je ervaring met kanker in voor professionele steun en hulp aan anderen

Heb je zelf met kanker te maken gehad? Ervaren hoe groot de gevolgen daarvan voor je leven kunnen zijn? En er inmiddels mee om leren gaan? Veel mensen willen hun eigen ervaring graag inzetten om anderen te helpen. Door je te laten opleiden tot ervaringsdeskundig professional krijg je de handvatten om dit professioneel te doen. Zodat je kunt meehelpen de zorg, ondersteuning en begeleiding beter aan te laten sluiten op de behoeften van mensen die kanker hebben (gehad). De opleiding is te volgen bij 6 Hogescholen: Fontys Hogeschool, Hanzehogeschool, Hogeschool van Amsterdam, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, Hogeschool Saxion en Hogeschool Windesheim. 

Annette Smit, Ervaringsdeskundige UWV Groningen: Een ontwrichtende gebeurtenis draag je altijd met je mee. Maar het gaat erom dat er ruimte ontstaat voor andere dingen. Omdat je dat proces als ervaringsdeskundige zelf hebt doorleefd, is je begrip niet gespeeld. Daardoor voelt iemand zich echt gezien en gehoord. En kun je nog beter aansluiten op het herstelproces van de ander.

Wat ga je leren? 

Binnen de opleiding krijg je de ruimte om de basisprincipes van ervaringsdeskundigheid te bestuderen, te ervaren en op professionele wijze in te zetten: 

  • Je werkt aan het ontwikkelen van je professionele identiteit als ervaringsdeskundige.  
  • Je leert hoe je je eigen ervaringen kunt inzetten om anderen te ondersteunen bij hun persoonlijk (herstel)proces en het hervinden van maatschappelijke rollen. 
  • Je leert ervaringskennis, praktijkkennis en theoretische kennis met elkaar te integreren om dit praktisch en beleidsmatig in te zetten. 

Let op: De opleidingen die de hogescholen aanbieden zijn voor iedereen die een ontwrichtende ervaring heeft doorgemaakt. Het kan dus zijn dat je medestudenten een ervaring hebben met een andere ziekte of bijvoorbeeld rouw, verslaving, armoede of jeugdhulpverlening. Om in aanmerking te komen voor vergoeding van het (instellings)collegegeld door KWF is het wel van belang dat je zelf een doorleefde oncologische ervaring hebt. 

Wat kun je daarmee doen? 

Binnen diverse werkvelden en organisaties is aangetoond dat ervaringsdeskundig professionals succesvol kunnen worden ingezet in verschillende situaties. Bijvoorbeeld:  

  • In een zorgomgeving waarbij mensen met klachten geholpen worden bij hun herstel of persoonlijke ontwikkeling.  
  • Bij een bedrijf waar medewerkers worstelen met (mentale) klachten door kanker of een andere ingrijpende ziekte en daardoor veel afwezig zijn. 
  • Bij een organisatie die te maken heeft met de behandeling of begeleiding van (ex)kankerpatiënten en deze nog beter wil afstemmen op hun behoeften. 
  • Als toevoeging op een medisch (oncologisch) behandelteam waarbij het perspectief van de ervaringsdeskundige nu ontbreekt.  
  • Naast een zorgprofessional die zich bezighoudt met het begeleiden van groepen, scholing of coaching. 
  • Bij een organisatie die het patiëntenperspectief meer centraal wil stellen in beleidsvraagstukken maar niet weet hoe. 
  • Bij een bedrijf dat vanuit Human Resources (meer) oog wil hebben voor de impact van kanker op de werkvloer. 

Jasmijn van Mil, Student Ervaringsdeskundigheid aan de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN): Als je kanker krijgt, is het alsof je in een achtbaan stapt. Je hebt er zelf weinig controle over. Tijdens mijn herstel wilde ik de controle terug, en iets positiefs doen met mijn ervaring. Toen kwam ik voor het eerst in aanraking met het vak ervaringsdeskundige. Omdat het relatief nieuw is, moeten mijn medestudenten en ik regelmatig uitleggen wat we doen. Maar we zien dat het vak groeit en dat de vraag naar ervaringsdeskundigen echt toeneemt. Dat is een mooie ontwikkeling.

Wat wordt er van jou verwacht?  

  • Je hebt ervaring met (mentale) klachten en problemen door kanker. 
  • Je hebt zelf inmiddels een balans gevonden en kan met een bepaalde afstand terugkijken op je eigen herstelproces. 
  • Je wilt jouw eigen ervaring en inzichten inzetten om de zorg, ondersteuning en begeleiding beter aan te laten sluiten op de behoeften van mensen die kanker hebben (gehad). 
  • Je hebt je al voorzichtig georiënteerd en misschien je eerste stappen gemaakt in de praktijk van ervaringsdeskundigheid (vrijwilligerswerk, cursussen). 
  • Je staat open om je eigen herstelproces en de essentie van jouw herstel (nogmaals) onder de loep de nemen t.b.v. jouw professionele ontwikkeling.
  • Tijdens de opleiding voorzie je KWF regelmatig van feedback voor evaluatie. Ook vragen we je deel te nemen aan een learning community waarin je praktijkervaringen uitwisselt met medestudenten.

Bekijk alle toelatingscriteria bij de hogeschool van jouw keuze: Fontys Hogeschool Hanzehogeschool Hogeschool van Amsterdam Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Hogeschool Saxion Hogeschool Windesheim

Goed om te weten: 

  • In deze deeltijdopleiding worden leren en werken gecombineerd.  
  • Je zorgt als student zelf voor een passende praktijkplek waar je je kunt inzetten voor mensen die kanker hebben of hebben gehad (minimaal 16 uur per week). Als dat niet lukt, kunnen de scholen hier wellicht bij helpen.  
  • In principe wordt het (instellings)collegegeld met steun van de Nationale Postcode Loterij volledig door KWF vergoed. De voorwaarde is dat je in september 2024 start met de opleiding. Er is geld voor een beperkt aantal studenten, dus wees er snel bij.  

Meer informatie of aanmelden? 

Alle 6 de hogescholen bieden een eigen opleiding tot ervaringsdeskundig professional aan. Daardoor kunnen de voorwaarden, kosten en opzet van de opleiding per hogeschool verschillen. Voor meer informatie en aanmelden kun je terecht bij de school van jouw keuze. 

Ga je je aanmelden? Geef bij de hogeschool aan dat je wilt meedoen aan dit project van KWF. Daarnaast vinden we het fijn als je ons per e-mail op de hoogte brengt van je aanmelding, via [email protected]. 
 

Veelgestelde vragen

Nee, we werken samen met 6 hogescholen die al een opleiding tot ervaringsdeskundig professional aanbieden. Ons doel is om te onderzoeken wat ervaringsdeskundig professionals kunnen betekenen voor de ondersteuning van mensen die kanker hebben of hebben gehad. Daarom vergoeden wij nu voor 50 mensen met een oncologische ervaring het (instellings)collegegeld, vervolgens zullen we deze groep nauwgezet volgen en regelmatig om feedback vragen. 

Voor 50 studenten met een oncologische ervaring betaalt KWF, mede dankzij de steun van de Nationale Postcode Loterij, het (instellings)collegegeld. Voorwaarde hiervoor is dat je in september 2024 aan de opleiding begint en ons helpt bij ons onderzoek naar de meerwaarde van ervaringsdeskundig professionals voor ondersteuning bij kanker. Welke overige kosten er daarnaast aan de opleiding verbonden zijn, kun je opvragen bij de hogeschool van je keuze. Overigens is het bij Hogeschool Windesheim ook mogelijk om in oktober 2024 of maart 2025 te starten.   

In principe hanteren KWF en de hogescholen geen maximumleeftijd. Wel gaan de hogescholen ervan uit dat studenten minimaal 21 jaar zijn. Is dit niet het geval, overleg dan met de hogeschool van je keuze. 

KWF betaalt voor 50 studenten met een oncologische ervaring het (instellings)collegegeld. Dat gebeurt op volgorde van binnenkomst:

  • Meld je aan voor de opleiding bij een van de 6 hogescholen waarmee we samenwerken: Fontys Hogeschool, Hanzehogeschool, Hogeschool van Amsterdam, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, Hogeschool Saxion, Hogeschool Windesheim. Geef daarbij aan dat je wilt meedoen aan het onderzoek van KWF. Daarnaast vinden we het fijn als je ons per e-mail op de hoogte brengt van je aanmelding, via [email protected]. 
  • Na aanmelding volg je een toelatingsprocedure. Zo moet je een door de school goedgekeurde praktijkplek hebben en krijg je een motivatiegesprek. 
  • Als je door de school bent toegelaten, en je hebt je bewijs van toelating gestuurd naar [email protected] (mail van de hogeschool of getekende overeenkomst), dan kom je op de lijst voor vergoeding van het collegegeld. Ben jij een van de eerste 50 op deze lijst, dan vergoedt KWF je (instellings)collegegeld.    

 

We denken dat de inzet van ervaringsdeskundig professionals grote meerwaarde heeft voor mensen die leven met en na kanker. Bijvoorbeeld omdat ze dan eerder hulp kunnen krijgen, waardoor mentale klachten worden verminderd. En omdat ervaringsdeskundigen kunnen meehelpen beleid, zorg en ondersteuning beter af te stemmen op de behoeften van (ex)kankerpatiënten. Dit willen we graag verder onderzoeken. Daarom vragen we je tijdens (en ook nog even na) de opleiding regelmatig om feedback voor evaluatie. Ook vragen we je deel te nemen aan een learning community waarin je praktijkervaringen uitwisselt met medestudenten. 

De exacte voorwaarden hiervoor kunnen per hogeschool verschillen. Je kunt dan ook het best contact opnemen met de hogeschool van je keuze.  

De opleidingen die de hogescholen aanbieden zijn voor iedereen die een ontwrichtende ervaring heeft doorgemaakt. Het kan dus zijn dat je medestudenten een ervaring hebben met een andere ziekte of bijvoorbeeld rouw, verslaving, armoede of jeugdhulpverlening. Om in aanmerking te komen voor vergoeding van het collegegeld door KWF is het wel van belang dat je zelf een doorleefde oncologische ervaring hebt. 

Omdat het om een hbo-opleiding gaat, brengt dat best een studielast met zich mee. Of dat is in te passen in jouw situatie, kun je alleen zelf inschatten. Als je twijfelt of je de studielast persoonlijk aankan, bijvoorbeeld omdat je last hebt van klachten als gevolg van kanker, dan kun je dit het best bespreken met de hogeschool van je keuze. Zij kunnen je precies vertellen wat er van je verwacht wordt en wat de mogelijkheden zijn.  

Goed om te weten: als KWF jouw collegegeld betaalt, doen we dat voor maximaal 3 jaar en mag je maximaal 4 jaar over de opleiding doen. En voor mensen met minimaal een bachelordiploma op het gebied van zorg, welzijn of sociale dienstverlening biedt Hogeschool Windesheim een kortere opleiding aan.  

Van een praktijkplek verwachten we dat je je daar kunt inzetten voor mensen die kanker hebben of hebben gehad, en dat dat kan in 1-op-1 cliëntcontact, op teamniveau en beleidsmatig. Ook moet je begeleid worden door een ervaringsdeskundige. Is dit bij jouw praktijkplek moeilijk, omdat daar nog geen ervaringsdeskundig professional werkzaam is? Neem dan contact op met de hogeschool voor overleg.

Passende praktijkplekken kunnen bijvoorbeeld zijn:

  • In een zorgomgeving waarbij mensen met klachten geholpen worden bij hun herstel of persoonlijke ontwikkeling.  
  • Bij een bedrijf waar medewerkers worstelen met (mentale) klachten door kanker en daardoor veel afwezig zijn.  
  • Bij een organisatie die te maken heeft met de behandeling of begeleiding van (ex)kankerpatiënten en deze nog beter wil afstemmen op hun behoeften.  
  • Als toevoeging op een medisch (oncologisch) behandelteam waarbij het perspectief van de ervaringsdeskundige nu ontbreekt.  
  • Naast een zorgprofessional die zich bezighoudt met het begeleiden van groepen, scholing of coaching.  
  • Bij een organisatie die het patiëntenperspectief meer centraal wil stellen in beleidsvraagstukken maar niet weet hoe.
  • Bij een bedrijf dat vanuit Human Resources (meer) oog wil hebben voor de impact van kanker op de werkvloer. 

Studenten zorgen zelf voor een passende praktijkplek voor minimaal 16 uur per week. Als dat niet lukt, kunnen de hogescholen hier wellicht bij helpen. 

Het UWV geeft aan dat hier geen algemeen antwoord op te geven is, omdat iedere situatie uniek is. Je kunt hierover dus beter zelf contact opnemen met je uitkeringsinstantie.  

We verwachten dat je je als ervaringsdeskundig professional op verschillende manieren kunt inzetten voor mensen die leven met en na kanker. In 1-op-1 cliëntcontact, op teamniveau en beleidsmatig. Denk bijvoorbeeld aan:  

  • (ex)patiënten ondersteunen, begeleiden of coachen 
  • meedenken over beleid dat beter aansluit bij de behoeften van mensen die kanker hebben (gehad).
  • je kennis en ervaring overdragen op beroepskrachten in zorg en welzijn of beleidsadviseurs.
  • het ontwikkelen van nieuwe initiatieven om (ex)patiënten te ondersteunen. 

Om te kunnen declareren is het nodig dat zorgaanbieders hiervoor een overeenkomst hebben met de zorgverzekeraar. De bekostiging in de geestelijke gezondheidszorg en de forensische zorg is geregeld via het zorgprestatiemodel. Binnen deze bekostiging kunnen ervaringsdeskundig professionals die opgeleid zijn op NLFQ 6 niveau consulten declareren als ‘overig beroep’. Vanaf 1 april 2022 kunnen zorgaanbieders ook de facultatieve prestaties declareren op NLFQF 5 niveau.   

Om te weten wat dit voor jouw specifieke situatie betekent, kun je het best contact opnemen met de betreffende instanties.