Onderzoek naar corona bij kanker

In 2020 werd in Nederland de eerste coronabesmetting vastgesteld. Lange tijd was er veel onduidelijkheid over het coronavirus en COVID-19, de ziekte die het virus veroorzaakte. Veel kankerpatiënten maakten zich zorgen: liepen zij een hoger risico op besmetting of op een ernstiger verloop van de ziekte? Konden hun behandelingen wel doorgaan? En hoe zat het met de veiligheid en bescherming van coronavaccins? 

Om snel antwoord te krijgen op dit soort vragen steunde KWF via een versnelde procedure een onderzoek van het Dutch Oncology COVID-19 Consortium. Dit samenwerkingsverband van oncologen, hematologen en longartsen verzamelde betrouwbare informatie over corona en kanker. Het doel: kankerpatiënten de best mogelijke zorg bieden tijdens de pandemie. In korte tijd leverden 45 Nederlandse ziekenhuizen gegevens aan van ruim 1.300 kankerpatiënten met COVID-19. 

Ernstig(er) beloop COVID-19 bij sommige kankersoorten

Uit een eerste analyse bleek dat sommige kankerpatiënten een hoger risico lopen op een ernstig beloop van COVID-19. Dit gold voor patiënten met longkanker en patiënten met bloedkankers (bijv. leukemie of lymfeklierkanker). De tweede analyse bevestigde deze bevindingen, maar vond geen verband met bepaalde kankerbehandelingen. 

Veel onderzoeken lieten zien dat COVID-19 ernstiger verloopt bij ouderen, mensen met een verzwakt afweersysteem en mensen met onderliggende ziektes zoals diabetes of hart- en vaatziekte. Dit geldt niet alleen voor mensen met kanker, maar voor álle coronapatiënten. Een verzwakt afweersysteem bij kanker komt o.a. voor bij mensen die in de afgelopen 6 maanden zijn behandeld met chemotherapie en/of bestraling. Het RIVM rekent deze patiënten daarom tot de medischhoogrisicogroep voor een ernstig beloop van corona.

Coronavaccinatie is veilig en effectief

Sinds het uitbreken van COVID-19 is er wereldwijd ontzettend veel onderzoek gedaan naar corona. Die kennis heeft geleid tot nieuwe inzichten, nieuwe behandelrichtlijnen en nieuwe vaccinatiestrategieën. Ook de Nederlandse VOICE-studie heeft hieraan bijgedragen. Uit dit onderzoek kwam naar voren dat patiënten met kanker veilig en effectief gevaccineerd kunnen worden. Bij mensen met een verzwakt afweersysteem, bijvoorbeeld door kankerbehandeling, kan het effect van vaccinatie wel wat verminderd zijn. Extra vaccinatie kan dan nodig zijn. De resultaten van al deze onderzoeken zijn meegenomen in het Nederlandse vaccinatiebeleid vanuit het RIVM.