KWF investeert in implementatie

Patiënt krijgt zorg in ziekenhuis

KWF financiert onderzoek in alle fasen van laboratorium naar de patiënt: van het basaal onderzoek naar het mechanisme en ontstaan van kanker, tot klinische patiëntenstudies naar nieuwe en betere behandelingen. Maar daar houdt het niet op: we willen dat onderzoeksresultaten ook daadwerkelijk hun weg vinden naar de praktijk, zodat de patiënt er zo snel mogelijk baat bij heeft. Om die snelle toepassing te bevorderen, financiert KWF ook implementatieprojecten. Deze zomer hebben we financiering toegekend aan twee projecten, beide gericht op 'shared decision making': het (beter) betrekken van patiënten bij behandelkeuzes.

In het Radboudumc werken prof. Rosella Hermens, dr. Ina Beerendonk, drs. Michelle van den Berg en drs. Julie Swillens aan optimalisering van 'fertiliteitscounseling' bij jonge vrouwen met kanker. Ondanks bestaande richtlijnen komt het nu nog te vaak voor dat vrouwen met kanker in de vruchtbare leeftijd vóór de start van de behandeling niet, of niet optimaal, worden geïnformeerd over haar risico op onvruchtbaarheid door de behandeling. Dit kan zorgen voor keuzestress en spijt achteraf.

Landelijke uitrol fertiliteitscounseling

In eerder onderzoek werd het INFORM-implementatieprogramma ontwikkeld, dat in dit project verder landelijk wordt uitgerold. Kern van het project is dat vrouwen vroegtijdig worden geïnformeerd over het risico op onvruchtbaarheid als gevolg van kankerbehandelingen. Het doel is optimalisatie van de informatievoorziening, fertiliteitscounseling en het samen beslissen rondom eventuele vruchtbaarheidsbehandelingen. De doelgroep betreft alle jonge vrouwen tussen 18-39 jaar, die zijn gediagnosticeerd met één van de drie meest voorkomende kankersoorten in de vruchtbare leeftijd (borstkanker, gynaecologische kanker, hematologische kanker). Voor succesvolle implementatie worden zowel patiënten, zorgverleners en organisaties betrokken. 

Samen beslissen bij longkanker

Uit recent onderzoek blijkt dat samen beslissen en het gebruik van keuzehulpen bij longkanker toegevoegde waarde heeft in de praktijk: het draagt bij aan autonomie, meer inzicht in en beter om kunnen gaan met gevolgen van behandeling en een hogere patiënttevredenheid. Naast deze emotionele uitkomsten draagt samen beslissen ook bij aan het minder toepassen van invasieve behandelingen. De positieve opbrengsten ten spijt komt implementatie van zulke keuzehulpen maar langzaam van de grond in Nederlandse ziekenhuizen.  

Recent zijn in Nederland twee keuzehulpen ontwikkeld die bijdragen aan samen behandelbeslissingen maken bij longkanker. De ene keuzehulp omvat alle stadia van longkanker, is gebaseerd op relevante richtlijnen en ontwikkeld met steun van wetenschappelijke verenigingen. Bij de andere keuzehulp, ontwikkeld door de Santeon-ziekenhuizen, ligt de nadruk meer op stadium IV longkanker en wordt gebruik gemaakt van inzichten van 'real world data'. Beide keuzehulpen zijn van waarde gebleken, maar nog niet nationaal uitgerold. In dit project, waarin wordt samengewerkt door dr. Nelly van Uden-Kraan, dr. Ewoudt van de Garde, ir. Regina The en dr. Olga Damman, worden ze geïntegreerd: de combinatie leidt tot een keuzehulp die altijd is gebaseerd op recente wetenschappelijke inzichten. De onderzoekers willen de nieuwe keuzehulp komende jaren implementeren in minimaal 20 ziekenhuizen. En er daarmee voor zorgen dat de keuzehulp blijvend onderdeel wordt in het beslissingsproces.

Beide projecten gaan begin 2023 van start. KWF blijft de komende jaren inzetten op nieuwe manieren om implementatie aan te jagen en zo de patiëntenzorg te verbeteren.