BRAINS - Bevacizumab voor cerebrale RAdiatie geInduceerde NecroSe - klinische respons en kosteneffectiviteit

A.     Achtergrond en probleemstelling 
Bestralingsschade in de hersenen is een ernstige bijwerking na een hoge dosis  bestraling voor hersenmetastasen of gliomen.  De eerste-keuze behandeling bestaat momenteel uit corticosteroiden, nl dexamethason.  Om de neurologische symptomen van bestralingsschade in de hersenen te verminderen moeten patiënten vaak gedurende langere tijd  dexamethason gebruiken. Dit geeft een verhoogde kans op bijwerkingen zoals gewichtstoename, spierafbraak, suikerziekte en een toegenomen risico op infecties. Sinds 2017 kan bevacizumab voorgeschreven worden aan patiënten met bestralingsschade in de hersenen als zij met dexamethason onvoldoende verbetering van hun neurologische klachten ervaren of als  dexamethason te veel bijwerkingen geeft. Bevacizumab is een antilichaam dat een eiwit op bloedvaten blokkeert en daarmee vaatlekkage voorkomt. Kleine studies bij patiënten met bestralingsschade in de hersenen hebben laten zien dat het vocht in de hersenen dat bij deze bestralingsschade ontstaat  bij een belangrijk deel van de patiënten afneemt op de MRI van de hersenen en er een verbetering van de neurologische klachten is na behandeling met bevacizumab. 
De precieze effecten van 1e lijns behandeling met bevacizumab in vergelijking met dexamethason op de neurologische klachten en de kwaliteit van leven van patiënten met bestralingsschade zijn niet goed bekend.  Ook is niet goed bekend welke patiënten met bestralingsschade in de hersenen het meeste baat hebben bij bevacizumab. Tot slot is de vraag of de hoge kosten van bevacizumab opwegen tegen de baten vergeleken met dexamethason.  

B.     Onderzoeksrichting/voorgestelde oplossing 
Wij willen het effect van bevacizumab bepalen op de neurologische klachten  en kwaliteit van leven van patiënten met bestralingsschade in de hersenen na (hoge dosis) bestraling voor hersenmetastasen of hooggradige gliomen. We willen daarbij een model maken om te voorspellen welke patiënt het meeste baat heeft bij bevacizumab behandeling voor bestralingsschade in de hersenen. Tot slot kijken we of behandeling met bevacizumab kosten-effectiever is dan dexamethason in geval van bestralingsschade in de hersenen. 

D.     Onderzoeksvragen
De eerste (en belangrijkste) onderzoeksvraag is of bevacizumab het functioneren en de kwaliteit van leven van patiënten ter behandeling met bestralingsschade in de hersenen met neurologische klachten meer verbetert dan dexamethason bij patiënten die bestraald zijn voor of hooggradig glioom of uitzaaiingen in de hersenen. De tweede onderzoeksvraag is welke kenmerken van de patiënt en de bestralingsschade  een goede reactie op bevacizumab voorspellen. De derde vraag is of behandeling met bevacizumab of dexamethason kosten-effectiever is bij bestralingsschade in de hersenen met neurologische klachten.

E.      Onderzoeksopzet
We willen drie verschillende studies doen:
1. een studie bij patiënten die in het verleden behandeld zijn met bevacizumab voor bestralingsschade in de hersenen (100 bestraalde hooggradig glioom en 200 hersenmetastasen patiënten). Er wordt een model gemaakt waarmee we kunnen voorspellen welke patiënten baat hebben bij bevacizumab als behandeling voor bestralingsschade in de hersenen.  
2.  twee vergelijkende studies waarbij patiënten met bestralingsschade in de hersenen als 1e keuze behandeling behandeld worden met Dexamethason of  bevacizumab. Eén studie vindt plaats bij patiënten met schade in de hersenen na bestraling van hooggradige gliomen, de andere na bestraling van uitzaaiingen in de hersenen.  Aan elke studie afzonderlijk zullen 204 patiënten deelnemen (dus totaal 408 patiënten).  Er zal worden gekeken naar het functioneren van patiënten, de kwaliteit van leven en de veranderingen op de MRI hersenen. 
3.  een studie om de kosteneffectiviteit van bevacizumab voor bestralingsschade in de hersenen te vergelijken met dexamethason. Deze studie zal worden gedaan binnen de twee patiëntstudies die bij punt 2 worden aangegeven.   

F.      Verwachte uitkomsten
In de eerste studie zullen we de factoren ontdekken die voorspellen welke patiënten met bestralingsschade in de hersenen na hoge dosis bestraling van hooggradig gliomen of hersenmetastasen de meeste baat hebben bij bevacizumab. In de tweede studie zullen we vinden of bevacizumab danwel dexamethason de 1e keuze behandeling is voor bestralingsschade in de hersenen. De derde studie vertelt ons welke 1e keuze behandeling voor bestralingsschade in de hersenen kosteneffectiever is: bevacizumab of dexamethason.  

G.     Omschrijving stappen nodig om resultaat te implementeren
De resultaten van onze studies zullen we publiceren in wetenschappelijke tijdschriften en wetenschappelijke congressen voor oncologen, radiotherapeuten en neurologen. Daarnaast zullen de resultaten zo snel mogelijk in de landelijke  richtlijnen voor behandeling van hersenuitzaaiingen en behandeling van gliomen worden opgenomen.