Cognitief functioneren na bestraling

Het KWF-onderzoek van Mariëlle Philippens

"Ik ben klinisch fysicus bij de radiotherapie-afdeling van het UMC Utrecht sinds 2008. Mijn opleiding was als moleculaire wetenschapper in Wageningen en als arts in Nijmegen. Ik heb me vooral gespecialiseerd in MRI. Als klinisch fysicus ben ik verantwoordelijk voor de technische kant van een bestralingsbehandeling. Daarbij heb ik me gespecialiseerd in het verbeteren van MRI-beelden voor de voorbereiding van een bestralingsbehandeling. Mijn onderzoeksactiviteiten richten zich op het verbeteren van de behandeling door het gebruik van MRI. Deze techniek heeft mijn interesse omdat het een zeer veelzijdige techniek is die in tegenstelling tot röntgen-CT of PET werkt zonder ioniserende straling." 

Bijwerkingen verminderen

 "Bij de bestraling van een tumor kunnen we niet helemaal voorkomen dat gezonde weefsels ook straling krijgen. Hierdoor kunnen bijwerkingen optreden. In het brein kan dat leiden tot een verminderd cognitief functioneren, zoals een achteruitgang van het geheugen, informatieverwerking, leren, denken en problemen oplossen. Bestralen heeft een verouderend effect op de bloedvaten in de hersenen." 

"In deze studie willen we een model maken voor de reservecapaciteit van het brein door de toestand van de bloedvaten in het brein te meten met MRI en het uitvoeren van cognitieve testen. Het speciale aan de MRI-metingen is dat ze uitgevoerd worden terwijl een mengsel van zuurstof, stikstof en kooldioxide ingeademend wordt. Hierdoor kan de reservecapaciteit van de hersenen gemeten worden zonder dat er iets ingespoten hoeft te worden. Het uiteindelijke doel is om te kunnen voorspellen bij een individuele patiënt welk effect de bestraling zal hebben op zijn of haar cognitie, zodat de keuze voor een behandeling beter gemaakt kan worden." 

Een goede behandelkeuze kunnen maken

Mijn interesse in de neuro-oncologie is in het verleden gewekt toen ik als arts-assistent op de neurologie-afdeling werkte. Hier heb ik gezien hoe ontluisterend schade aan de hersenen van patiënten is voor hunzelf en voor hun familie, onafhankelijk van of die schade door de tumor of door de behandeling veroorzaakt is. Familie vertelt vaak dat ze het gevoel hebben dat ze hun geliefde al verloren hebben door de hersenschade. Daarom vind ik het belangrijk dat patiënten en hun familie samen met hun behandelend arts een goede behandelkeuze kunnen maken op basis van de conditie van de betreffende patiënt en ik hoop dat we door het model dat we gaan maken daar een bijdrage aan kunnen leveren."