Magnetische naald voor individuele kankercel isolatie

Onderzoekers willen bestuderen hoe kankercellen veranderen en hoe en waarom ze uitzaaien. Daarom vangen ze losse kankercellen uit het bloed met behulp van een magnetische naald. Dat duurt lang. In dit project gaan de onderzoekers kijken hoe de huidige techniek beter kan. Zodat die sneller is en andere onderzoekers hem ook kunnen gebruiken.

Doel van het onderzoek

De onderzoekers willen een bestaande technologie verder verbeteren en automatiseren. De verbeterde technologie zal sneller losse kankercellen uit het bloed kunnen halen, zodat onderzoekers die cellen kunnen bestuderen.

Waarom is dit onderzoek nodig?

Uitgezaaide kanker ontstaat doordat kankercellen losraken van de tumor en via het bloed in andere organen terechtkomen. Onderzoekers willen deze cellen graag bestuderen om meer te leren over hoe en waarom ze loslaten van de tumor. In een eerder onderzoek lukte het om gekweekte prostaatkankercellen met behulp van een magnetische naald uit bloed te vissen. De naald plaatst de cellen netjes op een rij, zodat de cellen goed te bestuderen zijn met de microscoop. Dit proces duurt lang. Daarom willen de onderzoekers het proces versnellen. Daarnaast willen ze de technologie testen op cellen die afkomstig zijn van echte tumoren, in plaats van op in het laboratorium gekweekte kankercellen.

Hoe wordt dit onderzoek uitgevoerd?

Met de huidige techniek plakken de onderzoekers ijzerdeeltjes aan de kankercellen. Die cellen blijven vervolgens plakken aan een magnetische naald. De naald verplaatst de cellen naar de microscoop, waar hij ze precies op de juiste plek en het juiste moment weer moet loslaten. Al deze processen gebeuren nu afzonderlijk van elkaar. De onderzoekers gaan dit proces verder automatiseren, onder meer door de software te verbeteren. 

Wat levert dit onderzoek op?

Aan het einde van dit onderzoek verwachten onderzoekers een sneller werkende en geautomatiseerde technologie te hebben gebouwd. Ook andere onderzoekers zullen dan gebruik kunnen maken van deze technologie om kankercellen beter en sneller te bestuderen.   

Interview in het kader van de Enschede Marathon 2025

Dit onderzoek wordt medegefinancierd uit de opbrengst van de Enschede Marathon van 2025. Hierover spraken we Michiel Stevens, een van de onderzoekers uit het projectteam:

Grenzen verleggen met onderzoek 

Wat hebben een marathon en kankeronderzoek met elkaar gemeen? Meer dan je denkt. Terwijl hardlopers grenzen verleggen, werkt onderzoeker Michiel Stevens aan de Universiteit Twente aan een technologie die de grenzen van kankeronderzoek moet verleggen. Met een piepkleine magnetische naald spoort hij tumorcellen op in bloed en vist ze er een voor een uit. Onderzoekers kunnen vervolgens bestuderen wat er mis is met deze uitzaaiende kankercellen en er zo achter proberen te komen waarom behandeling niet meer aanslaat. ”Ik ben nieuwsgierig en wil dingen verbeteren.”   

• Hoe ben je bij dit onderzoek terechtgekomen? 

"Eigenlijk rolde ik er per toeval in. Toen ik biomedische technologie studeerde, deed ik een opdracht over circulerende tumorcellen. Dat vond ik zo leuk, dat ik ook tijdens mijn master weer bij dezelfde onderzoeksgroep terechtkwam. Daarna ging ik werken bij een bedrijf dat zich richtte op isolatie van tumorcellen. Maar voor nauwkeuriger tests hadden we veel meer cellen nodig. Dus daarom besloot ik aan de Universiteit Twente onderzoek te gaan doen om dat probleem op te lossen. Nu werken we met het bedrijf FETCH aan een methode die specifiek tumorcellen met magnetische deeltjes uit het bloed kan vangen. Daarna kan een magnetisch naaldje, zo dun als een haar, een voor een de cellen oppakken.”  

• Wat maakt dit onderzoek belangrijk voor kankerpatiënten? 

“Door tumorcellen in het bloed te vinden, kunnen we beter begrijpen hoe de tumor zich ontwikkelt, zonder dat een arts een biopt (een stukje van de tumor) hoeft te nemen. Het is vooral relevant voor patiënten met uitgezaaide kanker, die vaak resistent worden tegen behandelingen. We hopen dat we in de toekomst, door enkel naar de tumorcellen uit het bloed te kijken, de beste behandelmethode kunnen bepalen. Dat zou voor zowel patiënten als artsen een enorme stap vooruit zijn.”  

• Hoe voelt het dat dit project door de Enschede Marathon is geselecteerd? 

“Dat is echt geweldig! Zelf ben ik ook hardloper; vorig jaar liep ik mijn eerste halve marathon in Oldenzaal. Momenteel ben ik geblesseerd, maar ik hoop binnenkort fit genoeg te zijn om mee te doen aan een kortere afstand, misschien de 10 kilometer. Het is bijzonder dat we nu met steun van sporters en hun sponsoren onze technologie verder kunnen ontwikkelen. Het voelt ook als een erkenning dat we op de goede weg zijn.” 

• Wat wilde je vroeger worden? 

“Als kind wilde ik timmerman worden. Later twijfelde ik of ik economie zou gaan studeren, maar het idee om elke dag achter een bureau modellen te zitten maken trok me niet echt. Toen ontdekte ik biomedische technologie, en die combinatie van techniek en biologie sprak me enorm aan. Uiteindelijk is die praktische kant gebleven, maar nu wel in een heel ander vakgebied!”  

• Wat drijft je? 

“Nieuwsgierigheid! Ik wil weten hoe dingen werken en hoe je ze beter kunt maken. Onderzoek doen is voor mij vooral het oplossen van problemen en daar ook meteen de toepassingen van zien. En dat doe je niet alleen – je werkt als team, iedereen brengt z’n eigen kennis in. Zo boeken we samen vooruitgang.”  

• Tot slot, heb je een levensmotto? 

"Probeer elke dag wat te leren. In de wetenschap mislukken er veel experimenten, maar ook dat is een kans om iets nieuws te ontdekken. Van dingen die fout gaan leer je soms het meest; dat probeer ik mijn kinderen ook bij te brengen. Die leermentaliteit brengt je namelijk elke dag een stap verder.”