Reactie 22 gezondheidsfondsen op doorrekening Nationaal Preventie Akkoord door RIVM

Het RIVM heeft vandaag een modelberekening gepubliceerd over de doelstellingen van het Nationaal Preventieakkoord (NPA). Belangrijkste conclusie: de impact van het NPA op alcoholpreventie, overgewicht en rookvrij is nog onvoldoende. Dit terwijl roken, overgewicht en alcoholgebruik, volgens het NPA de grootste vermijdbare risicofactoren voor onze gezondheid zijn in Nederland, met jaarlijks 35.000 doden en 9 miljard zorguitgaven. Alleen met extra maatregelen kunnen de doelstellingen die in 2018 zijn geformuleerd worden bereikt. 

De Samenwerkende Gezondheidsfondsen (SGF), een samenwerking van 22 fondsen waaronder KWF, trekken aan de bel: het moet snel beter, want meer dan de helft van alle Nederlanders heeft een (chronische) ziekte en dit aantal neemt toe. Als we niet vol inzetten op preventie neemt de druk op de zorg niet af en is dit op termijn zeer nadelig voor onze economie. We roepen de overheid daarom op om forse stappen voorwaarts te zetten op weg naar een gezonde generatie, samen met de partners van het preventieakkoord.

Veel steun vanuit Nederlanders 

Er is ook veel draagvlak voor preventie in Nederland. Zo wijst recent onderzoek uit dat driekwart van de Nederlanders (76%) wil dat de nieuwe regering actie onderneemt. Het onderzoek laat ook zien hoe belangrijk zij het vinden dat kinderen in een gezonde omgeving kunnen opgroeien; maar liefst 85% van de Nederlanders vindt dit een recht. Ook voor concrete maatregelen op het gebied van gezonde voedselomgeving, alcoholpreventie en rookvrij is er veel steun. Zo wijst nieuw onderzoek van de Gezondheidsfondsen van Rookvrij uit dat Nederlanders voorstander zijn van minder verkooppunten en accijnsverhoging. 

Noodzakelijke stappen 

De realiteit is dat ongezond leven nu makkelijker is dan gezond leven. We kunnen de gezonde keuze de makkelijkste en goedkoopste maken. Dat helpt om de sociaaleconomische gezondheidsverschillen en kansenongelijkheid te verkleinen én het leidt tot een snelle en broodnodige verlichting van de druk op de zorg. Dat is ook goed voor de arbeidsmarkt, voor nu en in de toekomst. Om de preventiedoelen te bereiken zijn er dus wel extra noodzakelijke stappen nodig:

1. Eenduidige strategie met meer oog voor collectief belang 

In het huidige preventieakkoord overgewicht en alcoholpreventie ontbreekt een eenduidige langetermijnstrategie. Het is belangrijk om te kijken naar de langetermijnbelangen van de samenleving als geheel (burgers, gezondheidszorg en economie). De kortetermijnbelangen van bijvoorbeeld de industrie kunnen niet leidend blijven. Uiteindelijk helpt ons dat ook niet in het realiseren van een vitale economie, omdat we daarvoor ook sterk afhankelijk zijn van gezonde Nederlanders.

2. Meer effectieve maatregelen en betere uitvoering 

Om de doelen van het Nationaal Preventieakkoord voor 2040 alsnog te bereiken, moeten er volgens het RIVM ook meer effectieve concrete maatregelen worden getroffen. Ook moet de uitvoering beter en sneller. Zoals onderstaande maatregelen die ook door het RIVM zijn geadviseerd omdat zij bijdragen aan de doelstellingen:

• De prijs van tabak moet structureel blijven stijgen, elk jaar met minimaal 10% bovenop de inflatie. Dat voorkomt dat kinderen beginnen en draagt bij aan de Rookvrije Generatie. Daarbij is belangrijk dat iedere roker gedurende het hele stopproces toegang heeft tot goede stoppen-met-rokenzorg.
• De afbouw van verkooppunten tabak moet veel sneller dan in 2032.
• Alcoholreclame heeft veel impact op het gebruik. Kinderen zouden geen alcoholreclame meer moeten zien en op plekken waar zij komen zou dit niet zichtbaar moeten zijn. Denk aan sport- en speelplekken. 
• Verminder het aantal plekken waar alcohol geschonken en verkocht wordt waar juist kinderen en jongeren komen.
• Maak gezonde voeding binnen de Schijf van Vijf ten opzichte van ongezonde voeding goedkoper, onder andere door de btw-afschaffing op groente en fruit. 
• Verbied marketing voor ongezonde voeding buiten de Schijf van Vijf gericht op kinderen.