Amsterdam,
01
december
2022
|
15:51
Europe/Amsterdam

Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker

Door bevolkingsonderzoek kan kanker eerder worden ontdekt, behandeld of zelfs worden voorkomen.

Deelname aan het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker redt levens, is gratis en vrijwillig. KWF adviseert dan ook om mee te doen. 

Het uitstrijkje

Vrouwen krijgen vanaf hun 30e tot en met hun 60e eens per 5 jaar een uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Dit onderzoek gebeurt met een uitstrijkje. Meestal doet de dokter of assistent dit, maar je kunt het ook zelf doen. Wanneer je op je 40e en 50e meedoet en er geen HPV wordt gevonden, word je op je 45e en 55e niet nog eens uitgenodigd, maar pas 10 jaar later.

Het uitstrijkje wordt in het laboratorium eerst op HPV (humaan papillomavirus) getest. Dit virus is de belangrijkste veroorzaker van baarmoederhalskanker. Wordt HPV gevonden, dan wordt hetzelfde uitstrijkje ook getest op afwijkende cellen. Zijn er afwijkende cellen? Dan kan dat een voorstadium van baarmoederhalskanker zijn.
Het RIVM legt de mogelijke uitslagen uit.

Zelfafnameset 

Sinds januari 2017 kan het uitstrijkje ook zelf thuis worden afgenomen, als je dit niet bij de huisarts wil laten doen. KWF is blij met deze aanpassing en hoopt dat het bereik groter wordt met de zelfafnameset. Vooral onder de groep vrouwen die de meeste baat zullen hebben van het bevolkingsonderzoek. 

Voordelen bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker

Ruim de helft van baarmoederhalskanker is  bij vrouwen die niet of onregelmatig meedoen aan het onderzoek. Geschat wordt dat het aantal vrouwen met baarmoederhalskanker én het aantal vrouwen dat eraan overlijdt, met ruim de helft afneemt door het bevolkingsonderzoek. Dus: hoe groter de opkomst, hoe groter de gezondheidswinst

Laat je je onderzoeken? Dan heb je een kleinere kans om baarmoederhalskanker te krijgen of aan baarmoederhalskanker te overlijden. En vaak is een minder zware behandeling mogelijk.

Nadelen bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker

  • Komt er uit het onderzoek dat je HPV of afwijkende cellen hebt? Dan kun je daar ongerust van worden. 
  • Na een ongunstige uitslag volgt vaak een behandeling. Achteraf kan blijken dat deze behandeling helemaal niet nodig was. Een deel van de voorstadia gaat namelijk ook zonder behandeling vanzelf over. Dit kan dus onterecht onrust en spanning veroorzaken.
  • Soms zijn er afwijkende cellen of baarmoederhalskanker aanwezig maar spoort het uitstrijkje deze niet op.
  • Sommige vrouwen vinden het maken van een uitstrijkje pijnlijk of vervelend.

Waarom elke 5 of 10 jaar een uitstrijkje? 

Het duurt meestal zo'n 10 tot 15 jaar voordat baarmoederhalskanker ontstaat. Het is bewezen dat elke 5 of 10 jaar deelnemen een goede manier is om baarmoederhalskanker op tijd te ontdekken. Het is dan bijna altijd goed te behandelen.

Ga met deze klachten naar de huisarts

Heb je klachten? Wacht dan niet tot je een uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek krijgt. 

Maak een afspraak bij je huisarts bij deze klachten:

  • bloed uit je vagina na seks
  • bloed uit je vagina als niet ongesteld bent
  • bloed uit je vagina na de overgang
  • vocht uit je vagina dat er anders uitziet of anders ruikt

Deze klachten kunnen door baarmoederhalskanker komen. Maar het kan ook iets anders zijn. Soms stuurt je huisarts je naar het ziekenhuis voor meer onderzoek.

Zie ook

RIVM: voor meer informatie over het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker

Voor- en nadelen bevolkingsonderzoek

Meer informatie over baarmoederhalskanker