PFAS-lozingen in de buurt van Brienenoord en Maassluis

KWF maakt zich zorgen over recente berichtgeving over hoge PFAS-waarden in het water in de buurt van Dordrecht. Uit onderzoek van de Universiteit Utrecht blijken uit data enorme pieken GenX-concentraties in het water in de buurt van Brienenoord en Maassluis. Het is belangrijk dat de oorzaak hiervan goed wordt uitgezocht en de resultaten nader bekeken. KWF vindt het verontrustend dat de overschrijding niet onmiddellijk door een handhavende instantie maar pas achteraf door een derde partij is geconstateerd. Het is belangrijk dat de monitoring en handhaving van Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS) zoals GenX op orde is, om een zo gezond mogelijke leefomgeving te garanderen. 

Minister Harbers van Infrastructuur en Waterstaat schrijft op 28 oktober 2022, in antwoord op Kamervragen van D66 over het bericht dat chemiefabriek Chemours maandenlang veel meer GenX in water geloosd zou hebben dan toegestaan, dat er mogelijk een illegale lozing heeft plaatsgevonden door een onbekende partij. 

Dat we niet weten waar deze overschrijding vandaan komt en dat er mogelijk sprake is van een illegale lozing, onderstreept voor KWF het belang van onderzoek naar de oorzaak.  

De zorgen van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) over de Belgische afvalverwerker Indaver vergroot de noodzaak voor onderzoek en duidelijkheid. De inspectie is er "niet van overtuigd dat het PFAS-houdend materiaal voldoende juist en doelmatig wordt verwerkt bij de Belgische afvalverwerker".

Elf Nederlandse bedrijven laten hun PFAS-houdende afval verwerken door het Belgische bedrijf Indaver. Het onderzoeksjournalistieke programma Zembla schreef begin september dat Indaver PFAS-houdend afval in de Schelde had geloosd. De rivier de Schelde mondt uit in de Nederlandse Westerschelde. 

Wat zijn PFAS? 

PFAS zijn kankerverwekkend. PFAS is een verzamelnaam van poly- en perfluoroalkylstoffen. Voorbeelden van PFAS zijn GenX, PFOA (perfluoroctaanzuur) en PFOS (perfluoroctaansulfonaten). PFAS zijn door de mens gemaakt en werden populair in de jaren '50 vanwege de waterbestendige, vuilafstotende en brandwerende eigenschappen. Ze zijn verwerkt in bijvoorbeeld pannen met een anti-aanbaklaag, regenjassen en blusschuim. PFAS zijn moeilijk afbreekbaar in milieu en menselijk lichaam waardoor ze jarenlang in onze leefomgeving zijn. PFAS hebben daardoor een negatief effect op milieu en gezondheid. 

KWF zet zich in voor een gezonde leefomgeving voor iedereen. In elke gebied in Nederland moet je gezond kunnen opgroeien, wonen werken en leven. In een omgeving waarin zij niet worden blootgesteld aan te vermijden omgevingsfactoren in lucht, bodem, water, voeding of producten die het risico op kanker vergroten.    

We vinden het belangrijk dat beslissingen die nu worden genomen, geen extra negatieve effecten hebben op de volksgezondheid en de gezonde leefomgeving. Het is belangrijk dat daarbij geen onomkeerbare besluiten worden genomen. 

Wij hanteren hierbij het voorzorgsprincipe. Wetenschappelijke onzekerheid mag nooit een excuus zijn om geen maatregelen te nemen. Veel kankers manifesteren zich immers pas tientallen jaren na blootstelling. Het voorzorgsprincipe moet integraal deel uitmaken van een preventiebeleid en moet meer toegepast worden.