Bas Mulder Award-winnaar Luuk Hawinkels

Alpe d'HuZes steunt jonge, talentvolle onderzoeker
Alpe d'HuZes steunt jonge, talentvolle onderzoeker Bas Mulder, een van de vele jonge deelnemers van Alpe d'HuZes, overleed in 2010 op 24-jarige leeftijd aan lymfklierkanker. Ter ere van hem heeft de Stichting Alpe d'HuZes de Bas Mulder Award in het leven geroepen. Met deze prijs wordt jong wetenschappelijk talent gestimuleerd om baanbrekend onderzoek te verrichten. In 2011 mochten 3 jonge onderzoekers een Bas Mulder Award in ontvangst nemen. Luuk Hawinkels (33) was één van hen.
Indrukwekkend evenement
"Van tevoren heb ik altijd gezegd dat als ik de prijs zou winnen, ik ook naar boven zou gaan." En dus gingen de hardloopschoenen mee en werd hij onderaan de berg afgezet. "Ik ben achter de deelnemers aan naar boven gerend en heb de unieke sfeer van dichtbij geproefd. Duizenden mensen die uit dezelfde overtuiging deze bijzondere inspanning leveren, dat vergeet je niet snel."
Ik zat die dag in een emotionele achtbaan. Zo indrukwekkend vond ik het.
Luuk kan het belang van een evenement als Alpe d'HuZes niet goed genoeg benadrukken: "Geld voor kankeronderzoek wordt steeds schaarser. Goed onderzoek is dus grotendeels afhankelijk van inzamelingsacties zoals deze. Sterker nog, zonder de steun van
Alpe d'HuZes had ik mijn onderzoek niet kunnen uitvoeren. De recente commotie rondom het evenement vind ik doodzonde. Alpe d'HuZes is een prachtig initiatief met een missie die niet ter discussie staat."
Onderzoek naar het risico op uitzaaiingen
Dankzij de Bas Mulder Award kan Luuk Hawinkels 4 jaar lang onderzoek doen naar kanker: "Het doel is om te kunnen voorspellen welke patiënten een hoog risico lopen op het krijgen van uitzaaiingen. Deze patiënten kunnen dan eerder, gerichter en daardoor beter worden behandeld."
Centraal in het onderzoek staat het eiwit endogline. Endogline komt in normaal weefsel nauwelijks voor, maar wel veel op bloedvatcellen in tumoren.

Dat was al bekend, maar Luuk trof het bij toeval ook aan op bindweefselcellen in het gebied van de tumor dat ingroeit in het omringende, gezonde weefsel. Bovendien kwam het eiwit bij de ene patiënt sterker tot expressie dan bij de ander. Aangezien endogline betrokken is bij de groei en beweeglijkheid van cellen, was de link met uitzaaiingen snel gelegd. Zo ontstond de onderzoeksvraag: kan het risico op uitzaaiingen worden voorspeld aan de hand van de aanwezigheid van endogline op bindweefselcellen en kan dit eiwit als doelwit dienen voor (nieuwe) behandelingen?
Luuks project richt zich op dikkedarmkanker, borstkanker en alvleesklierkanker, maar de mogelijkheden om dit naar andere kankersoorten uit te breiden worden al onderzocht.
Voorlopige resultaten
Inmiddels is bij een kleine groep patiënten het verband tussen endogline en uitzaaiingen bepaald. Volgens Luuk zijn de eerste resultaten veelbelovend: "Patiënten bij wie weinig endogline in de tumor werd aangetroffen, bleken niet of nauwelijks uitzaaiingen te hebben gekregen. De komende 2 jaar gaan we dit bij meer patiënten onderzoeken. Endogline is redelijk eenvoudig aan te tonen met kleuringstechnieken." Tevens gaat Luuk onderzoeken of het remmen van endogline (experimentele medicatie hiervoor is beschikbaar) de kans op uitzaaiingen kan verminderen.
Patiënt centraal
Hoewel Luuk van oorsprong biofarmaceutisch wetenschapper is en geen patiënten behandelt, weet hij heel goed voor wie hij het doet. Het meemaken van Alpe d'HuZes heeft hem nog eens extra gemotiveerd: "Ik maak altijd een koppeling met de patiënt. Ik besef goed hoe allesbepalend kanker is. Ik doe dan ook alleen onderzoek waarvan meteen duidelijk is hoe het de patiënt kan helpen."
Teamwork
Luuk werkt niet in zijn eentje aan dit project, maar wordt bijgestaan door Madelon Paauwe (27). Dankzij de Bas Mulder Award kon zij als promovenda op dit project worden aangesteld. De onderzoeksprijs heeft hiermee ook een opleidingsfunctie voor nieuw aanstormend talent.